Een nieuwe en laatste week met patiëntenzorg.

22-01-2018

De afgelopen anderhalve week neem ik steeds meer werk uit handen van Michelle (family doctor) zodat zij wat meer tijd kan besteden aan administratief werk en haar eigen kinderen. Ze is nu 17 weken zwanger van haar derde kind en zal over 3 maanden met haar gezin terug gaan naar de Verenigde Staten om te bevallen. Er wordt nog gezocht naar invulling van het gat dat dan gaat vallen voor de pediatrische zorg (wie wil???). 

De overdracht door de GP'er van de nacht is s'ochtends om 7:30 uur. Daarna start de visite op de diverse afdelingen (ICU, neonatologie en pediatric ward).

Van vrijdag op zaterdag is een zuigeling van 7 weken opgenomen door de GP'er, die ik de volgende ochtend belazerd in bed aantref met een laag zuurstofgehalte. Het kind zou in de hoofdstad zijn geopereerd aan een dubbelzijdige choanenatresie en is pas een week thuis. Aan de ouders is verteld dat de neus aan 1 kant (welke???) niet goed open is maar hun baby via het andere neusgat goed zou kunnen ademen. De ouders hebben verder geen informatie. Contact opnemen met het ziekenhuis in Addis heeft volgens de andere artsen geen zin. Het is ijdele hoop om daar de dokter te vinden die het kind geopereerd heeft.

Het kind is fors obstructief maar met zuurstof stabiel. De neus is beiderzijds ook voor de kleinste sonde niet doorgankelijk. Ik vraag me werkelijk af wat ze daar in Addis hebben gedaan. We besluiten om het kind over het weekend heen te tillen en niet naar Addis te laten reizen omdat het zeer de vraag is of het daar in het weekend geholpen gaat worden. Als het zuurstofgehalte in de nacht van zaterdag op zondag daalt moeten we op zoek naar een andere oplossing; een nasofaryngeale luchtweg lukt niet omdat de neus volledig dicht zit, een mayo wordt door het kind naar buiten gewerkt, orale intubatie en beademing lijkt ons geen goede optie met een transport in een 'Van' naar Addis voor de boeg, een tracheostomie zou de beste oplossing zijn maar wordt door de ouders geweigerd. Inmiddels lijkt het kind met zuurstof toch weer stabieler. Er wordt door vader druk overlegd met de familie of er voldoende financiële middelen kunnen worden gemobiliseerd om de volgende ochtend naar Addis te gaan. Hij mag van ons niet voor zonsopgang vertrekken omdat rijden in het donker veel te gevaarlijk is. Moeder gaat het liefst met het kind naar huis en is erg verdrietig. Er wordt samen met haar gebeden door de GP'er die in de nachtdienst zit. Inmiddels is het 3:30 uur als ik mijn bed weer opzoek. Tijdens mijn tocht over het ziekenhuis terrein valt de stroom uit en moet ik mijn telefoon gebruiken om de weg terug te vinden. 3 uur later gaat de wekker voor onze bergwandeling. Slapen is nauwelijks mogelijk want ook de priester van de orthodox christelijke kerk in Sodo laat zich al een tijd lang horen via de luidsprekers. Toon heeft beloofd de "draadjes door te knippen" als dit deze week nog een keer voorkomt. Ik sta dus maar op en ga samen met Annemarie, Yvonne, Toon, Margret en Bereket op pad voor een prachtige, stevige bergwandeling. Voor vertrek loop ik nog even langs de afdeling. De ouders hebben besloten hun kind mee naar huis te nemen. Ze hebben over een week een afspraak in Addis. Of het kind dit gaat halen zullen we niet weten.

Vandaag opnieuw een drukke dag met veel verrassingen en onverwachte wendingen. Gelukkig ook veel leuke momenten en goed opknappende kindersnoetjes die we tevreden naar huis kunnen sturen. De jongen op de ICU met een tracheostoma lacht voor het eerst naar ons als we binnenkomen. In het tekenblok dat Annemarie voor hem heeft gekocht, heeft hij al heel wat tekeningen gemaakt.

Het is een druk verloskundig weekend geweest met veel bevallingen. Onder begeleiding van de 'midwifes' is een mega Ethiopische 5 kg baby geboren die op de NICU ligt met een 'wet lung'. Bij onderzoek blijkt een volledig slappe rechter arm aanwezig die tot dan toe niet is opgemerkt (?). Toch wat moeizame schouderontwikkeling geweest (?). Maar afwachten/hopen/bidden of nog herstel optreedt.

Na de visite maak ik kennis met Mark. De gynaecoloog waarvoor Kirsten heeft waargenomen en die net is teruggekeerd van vakantie in Zuid Afrika. Samen met hem brengen we in de loop van de middag een bezoek aan het naaiatelier van zijn vrouw, het weeshuis en het regeringsziekenhuis.

Het naaiatelier ligt op het zelfde terrein als het weeshuis. Het ziet er prachtig uit. Marieke is helemaal trots en wordt zeer welkom ontvangen door Allison de vrouw van Mark. Ze zal zelf het verhaal over het naaiatelier vertellen.

Het weeshuis bestaat uit meerdere, fraaie paviljoens waarin 63 weeskinderen tussen 0 en 18 jaar zijn gehuisvest. Er komen nog regelmatig nieuwe kinderen bij. Vandaag nog hebben ze te horen gekregen dat in het regeringsziekenhuis een paar dagen oude vondeling is opgenomen die naar hen toe gaat komen.

We krijgen een uitgebreide rondleiding waarbij we worden omringd door veel blije kinderen, 2 ezels, een behoorlijk aantal Ethiopische medewerkers en een van afkomst Ierse vrouw en man die dit weeshuis met veel liefde in stand weten te houden en zelfs verder uitbreiden. We hebben in de afgelopen weken een aantal kinderen uit het weeshuis in het ziekenhuis gehad. Een daarvan zien we vandaag weer terug.

Na een hartelijk afscheid rijden we naar het regeringsziekenhuis (Otona hospital). Het ligt in de armere wijken van Sodo. Het is een opleidingsziekenhuis en bestaat uit een behoorlijk aantal gebouwen. Er wordt nog druk gebouwd aan onder andere een nieuw kinderziekenhuis. Bij de hoofdingang staat een groot bord met fraaie tekeningen van het toekomstige ziekenhuis dat er zeer modern uitziet. We gaan over een soort brandtrap een van de gebouwen binnen en worden voorgesteld aan de zeer jonge 'hospital administrator' die een veelbelovend introductiepraatje houdt over zijn ziekenhuis. Op de tafel ligt een op een grafstuk gelijkend bloemstuk van kitscherige kunstbloemen. Daarna maken we kennis met de eveneens zeer jonge 'medical director' van het ziekenhuis die achter een houten bureau zit met overjarige apple computer. De kamer is gevuld met een pompeus, geel bankstel. Uiteindelijk worden we rondgeleid over het terrein van het ziekenhuis en bezoeken we respectievelijk de kinderafdeling, de kinder IC, de NICU, de gynaecologie/verloskunde afdeling en de spoedeisende hulp. Overal zitten/wachten mensen. Onder de trappen liggen mensen met infuzen alsof er te weinig bedden zijn.

De kinderafdeling is veel ruimer van opzet dan die in het SCH. Er zijn leuke schilderingen op de muur. De kinder IC is een kleine ruimte met een 5 tal bedden. Er liggen zieke kinderen waarvan een aantal zuurstof nodig heeft. De slangen liggen kriskras door de kamer heen. Overal staan grote zuurstofcilinders. Geen enkel kind ligt aan een monitor of saturatiemeter. De NICU bevindt zich in een ander gebouw dichter bij de verloskamers. In een kleine ruimte staan een aantal baby bedjes kris kras door elkaar. In een van de bedjes ligt een dysmature zuigeling; het blijkt de vondeling te zijn die aan het weeshuis werd aangeboden. Een ander kind ligt onder een tweetal fototherapielampen met een zelfgemaakte oogbedekking. Tegen de muur staat een couveuze met een doek eroverheen. Hierin een baby met een tetanusinfectie die zo min mogelijk aan prikkels van buitenaf mag worden blootgesteld. In een tweede kleine ruimte staan een tweetal warmtetafels. Hier worden de te vroeg geboren en ziekste baby's opgevangen. Er ligt een lethargische baby van ongeveer 1300 gram die thuis werd geboren. De termijn is evenals het geboortegewicht niet bekend. Het kind oogt niet prematuur. Heeft het de eerste 15 dagen thuis nog goed gedaan en werd daarna met minder drinken en de verdenking van een hersenvliesontsteking opgenomen. Op de NICU zijn geen monitoren en saturatiemeters. Zuurstof wordt gegeven met een slangetje in de neus. Er is geen beademingsapparaat en geen mogelijkheid voor het geven van nasale CPAP. Als een baby beademd moet worden gebeurt dit op de kinder IC met het enige beademingsapparaat dat zij tot hun beschikking hebben.

Alhoewel de ruimtes groter zijn dan in het SCH, lijken de medische mogelijkheden in het regeringsziekenhuis beperkter. Dit verklaart waarschijnlijk de presentatie van de zeer bijzondere pathologie die ik de afgelopen weken heb mogen zien in het voor de mensen duurdere SCH.

Heel veel lieve groeten uit een bijzonder land waar heel veel mensen proberen het verschil te maken.

Monique.

22-01-2018

Gisteravond is dr. Mark teruggekeerd in Sodo na een welverdiende vakantie in Zuid Afrika  bij zijn kinderen en kleinkinderen. 
Vandaag is alles weer compleet op de afdeling en wordt er weer ronde gelopen met dr. Mark, voor mij prettiger want er wordt meer in het Engels gepraat dan onderling in het Amhaars waar geen touw aan vast is te knopen . Er wordt voor elke patiënt die wordt ontslagen weer een gebedje opgezegd, dat zijn er veel want ik heb erg me best gedaan in het weekend. In totaal zijn er 17 vrouwen bevallen, waarvan 2 per Sectio en de rest allemaal vaginaal. 👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾👶🏾
Daarnaast heb ik afgelopen woensdag avond een meisje van 15 jaar opgenomen die zwanger is. Ze melde zich op de ER samen met een jongen, verwaarloosd en verdrietig. Nieuwe patiënten worden eerst op de eerste hulp gezien door de GP'rs ( General Practitioner )  Ethiopische pasklare dokters. Naast de zwangerschap bleek ze een grote tumor aan haar schaamlippen te hebben met branderigheid bij het plassen. Vanwege de avond werd ze weggestuurd om de volgende dag terug te keren om dan door ons te worden gezien. Maar ze begon te huilen en bleek bij haar familie niet meer terecht te kunnen, wrs leefde ze op straat in een onbekend milieu. Vervolgens hebben alle GPers betaald om haar alsnog op te nemen dezelfde avond en alvast bloedonderzoek in te zetten. De volgende ochtend wordt ze op het armenfonds gezet zodat ze kan verblijven op kosten van dit fonds.
15 jarig meisje, zonder familie die voor haar zorgt, 16 weken zwanger, HIV en Hepatitis B positief met een zeer groot condyloom.
In het weekend, na het geven van een knuffelbeertje en TLC, zagen we haar veranderen van een schuchter, alleen onder de dekens liggend meisje in een meisje die naar ons zwaait en toch kan lachen. Ze is ze gestart met medicatie ivm HIV.
Maar hoe nu verder ? Al die dagen komt er niemand, er zou een tante zijn maar die mogen we niet bellen. Opereren is nu geen optie, want ze krijgt grote wonden die slecht gaan genezen en de kans dat het zo weer terug groeit. Eerst beter instellen op medicatie . 
Dat betekent dat ze niet in de kliniek kan blijven, maar waar heen en mi is de kans groot dat ze niet meer terug komt. 
Kan ze niet naar de zusters in Bekuma ? Maternal Village 
In de middag gingen we met z'n allen naar het naai atelier van Allison, de vrouw van Mark. Hier is veel veranderd, de naastliggende bakkerij is verplaats en in het gebouw van de bakkerij zit nu een weeshuis, opvang voor 63 kinderen, oudste 17 jaar en de jongste 3 maanden . Het weeshuis wordt gerund door een Ierse olympisch kampioen dressuur die geld ontvangt vanuit de hippische wereld. Kinderen worden verzorgd door Ethiopische vrijwilligers. 
Terwijl we daar rondliepen bedacht ik : ze moet hier heen .... tussen deze kinderen, ze kan helpen met verzorgen en leren hoe ze voor een baby kan zorgen . 
Ik leg het direct bij Mark neer en gelijk gaan we in overleg met de olympische kampioene, sorry weet haar naam niet.  Ze geeft aan een groep te hebben van kinderen die HIV positief zijn en met elkaar in 1 huis wonen, en heel belangrijk, nog een bed vrij te hebben. Hoe mooi is dat ! 
De social worker zal morgen langs komen in het SCH om met haar in gesprek te gaan en natuurlijk te vragen of ze dit wil . 
Ik ben heel benieuwd, we hebben allemaal een traan gelaten, van blijdschap, dat we dit kunnen regelen voor we eind van de week vertrekken. Ik realiseer me goed dat er velen zijn zoals zij, maar voor haar maken we misschien het verschil. 

Kirsten 😅